Centra zdrowia dla osób powyżej 75 roku życia, dostosowanie działań profilaktycznych i promocji zdrowia do potrzeb seniorów oraz skoordynowanie działań. To nowe wytyczne opieki geriatrycznej.
Od początku 2024 roku, z dniem 1 stycznia, wchodzą w życie zapisy uchwalonej w sierpniu ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej (Dz.U. 2023, poz. 1831). Jest ona odpowiedzią na potrzebę zapewnienia osobom powyżej 75 roku życia dostępu do świadczeń z zakresu geriatrii w sposób powszechny i skoordynowany.
Celem tych regulacji jest:
1) zachowanie możliwie największej sprawności funkcjonalnej i samodzielności seniorów;
2) zapewnienie określonych w ustawie świadczeń opieki zdrowotnej;
3) planowanie i koordynowanie opieki zdrowotnej nad pacjentami centrum, w szczególności przez zapewnienie całościowej oceny geriatrycznej oraz opracowanie i realizację indywidualnego planu postępowania terapeutycznego;
4) zapewnienie koncyliacji lekowej pacjentom centrum;
5) zapewnienie działań profilaktycznych i promocji zdrowia dostosowanych do potrzeb seniorów, w tym mających na celu zapobieganie ich niepełnosprawności i niesamodzielności;
6) zapewnienie edukacji zdrowotnej pacjentom centrum oraz ich opiekunom;
7) zapewnienie wsparcia psychologicznego.
Wskazane w ustawie cele mają być osiągnięte poprzez stworzenie systemowych rozwiązań tworzących szczególną opiekę geriatryczną, w skład której będą wchodziły:
1) szpitalne oddziały geriatryczne wskazane w wojewódzkim planie działania szczególnej opieki geriatrycznej;
2) nowo powstałe placówki – centra zdrowia 75+;
3) podstawowa opieka zdrowotna.
Centra zdrowia mają być zlokalizowane jak najbliżej miejsca zamieszkania, zgodnie z zasadą deinstytucjonalizacji, czyli podejścia środowiskowego, w którym usługi (społeczne i medyczne) są realizowane są w pobliżu miejsca zamieszkania seniora.
Będą je prowadzić powiaty na podstawie tworzonych przez wojewodę wojewódzkich planów opieki geriatrycznej zatwierdzanych przez Ministerstwo Zdrowia. Do zadań powiatu należeć będzie również rozpoznawanie potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia osób, które ukończyły 75. rok życia, zamieszkujących na terenie powiatu oraz zgłaszanie wojewodzie propozycji dotyczącej utworzenia i lokalizacji centrum.
Tworzone centra będą podmiotami leczniczymi, w których seniorzy będą mogli otrzymać świadczenia realizowane przez lekarza, pielęgniarkę, fizjoterapeutę, dietetyka czy psychologa. Będzie tam też realizowana terapia zajęciowa i edukacja zdrowotna. Każdy pacjent objęty będzie całościową oceną geriatryczną, która określi indywidualny plan postępowania terapeutycznego.
Jedną z form działania centrum będzie dzienny ośrodek opieki geriatrycznej, w którym zapewniona zostanie czasowa, dzienna opieka dla pacjentów, u których zgodnie z indywidualnym planem stwierdzono potrzebę objęcia taką opieką, będzie ona obejmowała oprócz wyżej wymienionych świadczeń również wyżywienie i transport. Co ważne wsparcie i doradztwo obejmie również opiekunów pacjentów centrum w zakresie organizacji opieki i leczenia.
Natomiast dla pacjentów, którzy nie będą w stanie dotrzeć do centrum działać będzie geriatryczny zespół opieki domowej złożony z lekarza, pielęgniarki, fizjoterapeuty, psychologa oraz koordynatora opieki geriatrycznej.
Rozpoczęcie tworzenia wojewódzkiego planu opieki geriatrycznej wojewoda ogłasza w biuletynie informacji publicznej, warto więc trzymać – nomen omen – rękę na pulsie i monitorować ten proces.
Monika Michniewicz. W Federacji FOSa menadżerka ds. usług społecznych i współpracy, koordynatorka Regionalnej Strefy Pomocy.
