20 rocznica przystąpienia Polski do UE i wybory do Parlamentu Europejskiego to wydarzenia, o których niektórzy mówią wiele, a niektórzy nic. Tym ostatnim warto przypominać, jaki jest sens przynależności do tej grupy państw europejskich i na jakich zasadach ta więź krajów jest oparta.
Te zasady określane są w dokumentach Unii, a jednym z takich dokumentów jest Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. W 54 artykułach zawartych w tej Karcie określono prawa i zasady odnoszące się do: godności, wolności, równości, solidarności, praw obywatelskich i wymiaru sprawiedliwości.
Przywykliśmy uważać, że dokumenty prawne, to zbiór zawiłości, a czasami nawet kojarzymy je z tzw. drobnym drukiem znajdywanym gdzieś, pod umowami, który zawiera trudne dla normalnego człowieka, dla nas seniorów, wywody i określenia.
Jeżeli jeszcze mielibyśmy zagłębiać się w dokumenty prawnicze w okresie upalnego lata, wakacji, kiedy zajmujemy się wnukami i podlewaniem działki, to byłoby to i trudne, i nie na miejscu.
Warto jednak poświęcić nieco słońca, aby przekonać się, że Karta nie jest czymś, czego nie jesteśmy w stanie zrozumieć. Może przekonamy się, że wręcz przeciwnie, jej zapisy, tkwią w naszych genach, w historii rozwoju różnych cywilizacji.
Prawa podstawowe wywodzą się z czasów, kiedy jeszcze nie władano pismem, a jeżeli już, to przynajmniej nie formowano ich w zbiory pisane. Prawo podstawowe, które jest każdemu znane, ale przecież nie zawsze przestrzegane, to na przykład: prawo do życia, prawo do wolności czy zakaz pracy przymusowej.
Europejska Karta Praw Podstawowych zawiera te, ale także inne prawa, nie zawsze przestrzegane u nas, ale także w krajach o podobnym nam poziomie cywilizacji. Wymieńmy kilka z nich, tych, które dotyczą nas, seniorów.
Godność! Dział ten zawiera prawo do ochrony godności, takiej, jakiej oczekujemy od najbliższych i od społeczności, w której żyjemy. Z tego wynika zakaz poniżania i prawo do obrony przed dyskryminacją ze względu na wiek. Tutaj zawarto także nasze prawo do świadomej i swobodnej zgody na jakikolwiek zabieg medyczny, co wiąże się z naszymi szczególnymi potrzebami zdrowotnymi, związanymi z naszym wiekiem.
W dziale WOLNOŚCI zawarto niby oczywiste prawo do wolności względem myśli, sumienia i religii. Ta ostatnia wolność jest dla nas starszych szczególnie ważna, ale warto pamiętać, że dotyczy ona prawa do wolności wyznawania lub przyjmowania religii według własnego wyboru lub też odrzucania wiary w stwórcę, uznania religii za sprzeczną z nauką, sprzeczną z rozumem lub niepotrzebną.
W tym dziale jest też zawarte prawo do dziedziczenia, do własności. Oby przypadki wymuszania wprost, lub przez różne uzależnienia naszych finansów, rent, emerytur przez domowników, nasze dzieci, stawały się już tylko przykrym wspomnieniem.
W tym dziale znajduje się artykuł 26— „Integracja osób niepełnosprawnych” i zapis „Unia uznaje i szanuje prawo osób niepełnosprawnych do korzystania ze środków mających zapewnić im niezależność, integrację społeczną i zawodową oraz udział w życiu społeczności”. Nie wszyscy seniorzy, nasi rówieśnicy, w pełni świadomie domagają się respektowania swoich praw. Bo brak wiedzy, brak odwagi, brak tak ważnej tu aktywności?
Zapisy Unii, jej Prawo, zapisy z Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej obowiązują wszystkie kraje zrzeszone i są wyjściem do formowania praw bardziej szczegółowych, wiążących społeczeństwa i społeczności. To sprawy ważne dla każdego i na wszystkich mające wpływ.
Nie ogarniemy tutaj całej, tak ważnej dla nas tematyki. Zostawmy to na inny czas, a teraz wyjrzyjmy na słońce — to dobra chwila na integrację z rodziną czy przyjaciółmi.
Krzysztof Marusiński – Orzysz, zastępca Rzecznika Praw Osób Starszych – podregion ełcki. Dyżury: poniedziałki w godz. 17-19, ul. Wojska Polskiego 9 a w Orzyszu. Tel. kom. 796140648, mail: k.marusinski@federacjafosa.pl
