Wymiany w ramach programu Erasmus+ to nie tylko atrakcyjny turystycznie model współpracy międzynarodowej, ale przede wszystkim poszukiwanie inspiracji. Jest dobrą koncepcją również dla seniorów i seniorek.
W końcu w drogę!
Bieżący rok z pewnością zapamiętamy jako rok współpracy międzynarodowej. Po długim okresie ograniczeń wynikających z zagrożenia epidemiologicznego Covid-19, mogliśmy w końcu spakować walizki i wyruszyć w podróż poza granice Polski. Odwiedziliśmy m.in. Portugalię, Rumunię, a także łotewską gminę Gulbene, z która od lat współpracujemy i realizujemy projekty. Dwukrotnie również – w kwietniu i wrześniu mieliśmy przyjemność przyjąć w FOSie delegacje naszych zagranicznych Partnerów.
Po nowe idee
Współpraca międzynarodowa to oczywiście nie tylko podróżowanie (aczkolwiek element turystyczny jest bardzo przyjemną jej częścią i daje odskocznie od codziennych dni spędzonych w biurze czy na sali szkoleniowej). To przede wszystkim poszukiwanie inspiracji – innowacyjnych i efektywnych metod edukacyjnych czy dobrych praktyk i skutecznych sposobów radzenia sobie z problemami społecznymi. Obserwacja pracy osób i organizacji z innych kręgów kulturowych daje nam możliwość spojrzenia na różne sprawy z zupełnie odmiennej perspektywy. Wszakże problemy mamy wszędzie zbliżone – bezrobocie, ubóstwo, niepełnosprawność, starość – są to tematy, dla których nie istnieją granice. Borykamy się z nimi wszędzie, niezależnie od miejsca, jakie zajmujemy na mapie. Jednak sposoby radzenia sobie z tymi kwestiami są już niezwykle zróżnicowane. W Portugalii seniorzy integrują się przy winie grając w gry planszowe. W Rumunii poznaliśmy niezwykły program edukacyjny dla młodzieży, która bierze udział w dwutygodniowych obozach symulujących rzeczywiste państwo – z własnymi władzami, służbami, przepisami. Aby się utrzymać, każdy musi pracować, a zarobione, fikcyjne pieniądze, można wydać w jak najbardziej realnych, lokalnych sklepach, na jak najbardziej realne łakocie. A prace są różnorodne – od zarządzania, przez prace porządkowe, aż po np. rękodzieło, w warsztacie gdzie dzieciaki uczą się produkcji przedmiotów codziennego użytku z odpadów plastikowych, zyskując tym samym świadomość ekologiczną.
Z każdej takiej wizyty przywozimy jakąś niezwykłą wiedzę, a część z tych inspiracji wdrażamy w naszej codziennej pracy. Silver Sharing (metoda aktywizacji osób starszych poprzez aktywność turystyczną) czy narzędzie do kreowania ścieżek zatrudnienia Comp-pass to właśnie efekty międzynarodowej wymiany doświadczeń i współpracy.
Na Łotwie
Łotwę odwiedziliśmy w sierpniu. Kraj ten jest dziś przestrzenią aktywnego wdrażania innowacyjnych i kreatywnych metod z zakresu edukacji osób dorosłych, w które chętnie angażują się lokalne społeczności. W okręgu Gulbene działa prężnie wiele instytucji wykorzystujących inspirujące i innowacyjne metody edukacyjne. W Ośrodku Pomocy Społecznej „Siltais” promuje się terapię ogrodem. Tuż obok budynku mieszczą się ogromne ogrody warzywne. Opiekują się nimi pensjonariusze, którzy sami zgłosili się jako ochotnicy zajmujący się tą przestrzenią. W ośrodku „Dzerves” rezydują artyści i rękodzielnicy, a w pracy z osobami dorosłymi wykorzystuje się terapię muzyką. Praca z różnymi instrumentami, w tym również historycznymi, przynosi niezwykłe efekty terapeutyczne. Ważną rolę społeczną odgrywają tu biblioteki. Lokalna biblioteka w Ranka jest swoistym centrum wsparcia dla osób dorosłych. Tutaj przychodzą wziąć udział w zajęciach podnoszących kompetencje cyfrowe, ale również popracować nad relacjami. Z kolei biblioteka w Gulbene jest znana ze skutecznych metod edukacyjnych dla dorosłych.
– Staramy się inspirować ludzi, by otworzyli się i używali nowoczesnych technologii – zapewnia Ruta z Bokta z Regionalnego Centrum Edukacyjnego w Bibliotece w Gulbene.
Z kolei teren gminy Lejasciems jest miejscem wielu inicjatyw łączących pokolenia. Prężnie działa tutaj szkoła i Centrum Młodzieżowe. Mieszkańcy mogą uczestniczyć w warsztatach florystycznych. Praca, w której natura odgrywa ważną rolę, jest doskonałą metodą pracy z dorosłymi.
Warsztaty florystyczne na Łotwie.
– Technika warsztatów jest tak przygotowana, by wyzwolić kreatywność i pobudzić fantazję – mówi Inga Nagle, prowadząca warsztaty florystyczne. – Efekty warsztatów zawsze są bajeczne. Twórcza ekspresja, praca w otoczeniu natury, z naturalnymi materiałami, pozwala skupić się na tu i teraz, na tym, by zatrzymać się i dostrzec różnorodność i barwy otaczającego nas świata. W czasie zajęć wyzwala się też mnóstwo pozytywnej energii, a ta praca dostarcza radości. Na zakończenie przedstawiciele projektu wzięli udział w warsztatach w niezwykłym miejscu, Rubeni. Tutaj pod okiem Alise Rubene-Dune mogli wykonać m.in. naturalne mydła. To przestrzeń, w której organizowane są m.in. warsztaty rozwoju osobistego dla kobiet.
Wizyta w Polsce
My też mamy się czym pochwalić – w końcu jesteśmy ekspertami w zakresie kreowania i wdrażania innowacji społecznych! Podczas kwietniowej wizyty studyjnej w Polsce zaprezentowaliśmy naszym gościom z Portugalii, Rumunii, Niemiec i Łotwy JOB Firmę (program szkoleniowy dla osób bezrobotnych, symulujący pracę w rzeczywistym przedsiębiorstwie, w którym uczestnicy uczą się funkcjonować w miejscu pracy, zdobywają umiejętności zawodowe i uczą się m.in. planować. ) i daliśmy im zagrać w naszą grę planszową „Efektywne zarządzanie zasobami”. W tym samym dniu poznali również autorów Radia SOVO, które tworzą uczestnicy m.in. Uniwersytetów Trzeciego Wieku.
We Fromborku w Fundacji Żółty Szalik.
Jako organizacja wojewódzka nie mogliśmy również nie zabrać naszych gości na tournée po zaprzyjaźnionych organizacjach. Odwiedziliśmy m.in. Dzienny Dom Senior +, który funkcjonuje w strukturach Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Olsztynku. Jego zadaniem jest podejmowanie działań m.in. służących utrzymaniu podopiecznych w ich naturalnym środowisku i przeciwdziałanie instytucjonalizacji i marginalizacji. W Kętrzynie nauczyciele zaprezentowali nam nowatorskie rozwiązanie edukacyjne, które wykorzystują w pracy z dziećmi. Akademia Krokieta i Lamy znakomite połączenie ruchu, zabawy i nauki. Są to narzędzia w postaci filmów ruchowych, tematycznych kart pracy oraz gotowych scenariuszy zajęć, których celem jest profilaktyka uzależnień i zachowań niepożądanych. Miasto Kętrzyn przystąpiło do tego programu jako pierwsze w województwie i drugie w Polsce. Federacja FOSa, gospodarz wizyty studyjnej, zaprezentowała m.in. założenia JOB Firmy, czyli pięciotygodniowego programu szkoleniowego, symulującego funkcjonowanie realnego przedsiębiorstwa.
Czas podsumowań
Efektem każdej z wypraw i wizyt studyjnych jest jakiś produkt. Wspólnie z Partnerami uczymy się od siebie nawzajem, a z elementów różnych poznanych form pracy tworzymy nowe, jeszcze skuteczniejsze metody rozwiązywania problemów społecznych. Trochę przypomina to wspólne układanie puzzli, gdzie z wydawać by się mogło kompletnie niepasujących do siebie fragmentów budujemy spójny obraz. Obecnie podsumowujemy nasz dwuletni projekt „Kluczowe umiejętności – nowe możliwości dla dorosłych”, a na grudzień planujemy publikację przewodnika po najciekawszych metodach edukacyjnych, jakie poznaliśmy podczas naszych zagranicznych wojaży. Będziecie mogli szerzej poznać ich kształt, ale też uzyskać wskazówki i praktyczne porady na temat ich wykorzystania i ewentualnego wdrożenia. Będzie to na pewno ciekawe źródło inspiracji i odskocznia od narzędzi, jakie wykorzystujemy na co dzień.
W naszej pracy bardzo ważna jest kreatywność i ciągłe nadążanie i dostosowywanie się do zmian, których obecność jest właściwie jedynym stałym elementem naszej rzeczywistości. Poszukiwanie ciekawych rozwiązań w innych krajach daje nam możliwość przyjęcia innego punktu widzenia – spojrzenia na rzeczy nam znane przez pryzmat odmiennej kultury i wynikających z niej różnic. A to z kolei daje przestrzeń do nauki, eksperymentów, łączenia, modyfikacji, które są przyczynkiem do powstawania innowacji odpowiadających potrzebom zmieniającego się jak w kalejdoskopie świata.
A więc, czy podróże faktycznie kształcą? Jak najbardziej!
Katarzyna Janków-Mazurkiewicz
Marek Zbytniewski
Opisane działania zostały zrealizowane w ramach projektu „Kluczowe umiejętności – nowe możliwości dla dorosłych”. Głównym celem projektu jest podniesienie kompetencji kadr związanych z edukacją osób dorosłych oraz wymiana dobrych praktyk w zakresie stosowanych w organizacjach partnerskich modeli wsparcia edukacyjnego osób dorosłych o niskich umiejętnościach kluczowych. W partnerstwo, którego liderem jest Federacja FOSa, zaangażowane są organizacje z Portugalii – Uniwersytet Seniorów w Evorze (Universidade Sénior de Évora), Łotwy – Gmina Gulbenes (Gulbenes novada pasvaldiba), Niemiec – Polregio e.V. oraz Rumunii – Stowarzyszenie Centrum Młodzieżowe Seligstadt (Asociatia Jugendzentrum Seligstadt).
Projekt „Kluczowe umiejętności – nowe możliwości dla dorosłych” uzyskał dofinansowanie w ramach Sektora Edukacja dorosłych programu Erasmus+ Akcja 2 Partnerstwa strategiczne dla edukacji dorosłych – współpraca na rzecz innowacji i dobrych praktyk.
