To przypadki z ostatnich miesięcy. Słuchaczka bydgoskiego Radia Eska poinformowała, że do jej 70-letniej matki zadzwoniła obca kobieta. Alarmowała, że jej wnuczka miała wypadek i pilnie potrzebuje dużej sumy pieniędzy. Seniorka nie uwierzyła, kiedy jednak kobieta poinformowała, że poprosi wnuczkę do telefonu słyszała już doskonale znany jej głos. Była w szoku, omal nie uległa emocjom.
– Mama, miałam wypadek, potrąciłam kobietę w ciąży na pasach. Straciła dziecko, jej stan jest krytyczny – taki telefon odebrała z kolei pani Zofia z Warszawy. Nie miała wątpliwości, że to głos córki. Zawołała męża, włączyła tryb głośnomówiący pytając, co się stało. Głos powtarzał to samo automat, a kiedy podjęli rozmowę, mówił głosem córki
***
Od kilkunastu miesięcy oszuści metodą „na wnuczka” wykorzystują Sztuczną Inteligencję (SI). Zaczęło się w Stanach Zjednoczonych, w ubiegłym roku zaraza dotarła do Polski. Ma ona zresztą zasięg ogólnoświatowy. Kilka miesięcy temu w jednej z podwarszawskich miejscowości policja rozbiła centralę operującą na Niemcy. Na miejscu zatrzymano dwie niemieckojęzyczne kobiety prowadzące rozmowy z seniorami. Wkrótce mogą je zastąpić automaty, wprzęgnięta do przestępczego procederu Sztuczna Inteligencja. Informatycznej technologii wystarczy kilka informacji, żeby sprofilować ofiarę i straszyć ją opisami jak najbliższymi rzeczywistości dodając głos, a nawet obraz, wyglądający na prawdziwe.
To uboczny skutek rozwoju informatyki, a także – niestety – portali społecznościowych, komunikatorów internetowych. W sieci można znaleźć nie tylko numery telefonów oraz adresy mailowe, coraz więcej w niej także naszych zdjęć i nagrań. Mając takie „próbki” oszust może zrobić z nich wszystko. Osoby starsze – zawsze krok do tyłu, jeśli chodzi o kompetencje cyfrowe – mogą nie połapać się, co jest prawdą, co komputerową przeróbką.
Ratunek jest jeden. Nie odbierać telefonów z nieznanych numerów, nie poddawać się panice, gdy to się przytrafi. Samemu sprawdzić jak jest naprawdę, ale najpierw przerywać podejrzaną rozmowę, bo im dłużej ona trwa, tym oszuści (teraz także SI) mają więcej informacji.
Stanisław Brzozowski. Rzecznik Praw Osób Starszych Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Dyżury w poniedziałki i środy tel. 601 558 143.
Fot: freepik.com
