Zwiększa się liczba rad seniorów w województwie. To pokazuje, że aktywność osób starszych rośnie i zyskuje na znaczeniu.
Rady seniorów powstają z woli samorządów, cieszą się ich uznaniem i mogą liczyć na wsparcie. Warto też przypomnieć, że duże znaczenie miała nowelizacja ( z dnia 11 kwietnia 2023 roku) ustawy o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym oraz samorządzie województwa z 9 marca 2023 roku (Dz. U. poz. 572), która zwiększa rolę rad seniorów w funkcjonowaniu samorządów. Coraz częściej też sami seniorzy zdają sobie sprawę, że ich inicjatywa jest ważna. Jedną z młodszych rad w województwie jest Gminna Rada Seniorów w Suszu. Na przewodniczącego pierwszej kadencji Gminnej Rady Seniorów wybrana została Hanna Matyjasek, funkcję wiceprzewodniczącego objęła Ewa Kresimon, a sekretarzem wybrano Grażynę Tur. O działania na rzecz seniorów pytamy zastępcę burmistrza Susza – Lucynę Górnik.
– Obok rady seniorów możemy pochwalić się prężnymi organizacjami działającymi na rzecz seniorów. Wśród nich jest to Stowarzyszenie Arka, którego jestem członkiem oraz Trzecia Młodość i Stowarzyszenie Senior, którego członkowie są również zrzeszeni w Kole Emerytów i Rencistów – mówi Lucyna Górnik, zastępca burmistrza Susza. – Są bardzo przedsiębiorczy, piszą projekty, pozyskują środki finansowe na działalność. Plany związane z Gminną Radą Seniorów pojawiły się już w 2019 roku, ale pandemia nas przystopowała. W ubiegłym roku udało nam się oficjalnie powołać Gminną Radę Seniorów, mają swoje miejsce przy urzędzie.
Gminna Rada Seniorów ma ustalony plan pracy. Jak przyznaje zastępca burmistrza Susza problemy osób starszych wszędzie są podobne, wśród nich jest m.in. dostęp do specjalistów.
– We wszystkich regionach seniorów łączy jednak to, że chcą być aktywni – dodaje Lucyna Górnik. – To oni przejmują inicjatywę, organizują ciekawe wydarzenia. To efekt tego, że wystarczy wspierać ich działania, a dzięki temu w społecznościach pojawia się wiele interesujących przedsięwzięć.
Gmina Susz aktywnie uczestniczy również w programach rządowych, by wciąż pracować nad jakością usług społecznych dedykowanych osobom starszym. To m.in. działania w zakresie opieki wytchnieniowej.
– Punktem zwrotnym było wpisanie polityki senioralnej do ustawy o samorządach – ocenia Lucyna Górnik. – Seniorzy przestali być pomijani, a państwo o nich zadbało. Ten punkt pozwala zapisać w budżecie środki, które mogą wspierać aktywność seniorów. Dzięki temu wsparciu, także specjalistów, osoby starsze zyskują kompetencje, które dają im umiejętności wspierania także innych mieszkańców w ich wieku.
W gminie Susz udało się też włączyć mieszkańców w działania międzypokoleniowe. Podejmowane są starania, by we wsparcie seniorów angażować również młodzież, na zasadzie wolontariatu.
– W przedsięwzięciach na rzecz seniorów ważne jest to, by działać lokalnie. Wspierać rady seniorów m.in. w pisaniu projektów. Tworzyć przestrzeń do dialogu, by osoby starsze miały poczucie współodpowiedzialności za miejsce w którym żyją – dodaje zastępca burmistrza. – Chciałabym również, byśmy w samorządzie pracowali nad tym, by osoby starsze mogły jak najdłużej być w swoim środowisku. To może też być receptą na ich dłuższą aktywność i chęć współtworzenia rozwiązań. Wszystko po to, by była to kolorowa jesień życia.
Wśród aktywnych rad jest również Gminna Rada Seniorów w Braniewie. Powstała w 2019 roku, ale jej działania przerwała pandemia. Jej członkowie mimo przeszkód nie stracili entuzjazmu i po szkoleniach w Federacji FOSa, w których poznali m.in. zasady funkcjonowania rad, zaczęli działać. Coraz większa grupa seniorów staje się aktywna, angażuje się w życie społeczne.
– Seniorzy podejmują coraz więcej inicjatyw – zauważa Jakub Bornus, wójt gminy Braniewo. – Uwierzyli w swoje możliwości, są aktywni, przejmują inicjatywę. To oni są pomysłodawcami wydarzeń, konferencji, wykładów czy spotkań. Przewodnicząca naszej Gminnej Rady Seniorów wystartowała w wyborach samorządowych i dziś jest jedną z 15 radnych. To świadczy tylko o tym, że osoby starsze stają się coraz bardziej zaangażowane.
Coraz więcej osób dostrzega, że przed nimi zaczyna się druga część życia. Mają inną świadomość i perspektywę. Pewne rozwiązania widzą więc inaczej, ale to działa na ich korzyść.
– Tak jak większość oddolnych inicjatyw, podobnie każde środowisko potrzebuje wsparcia. Czasem nie muszą to być ogromne środki finansowe. Wystarczy, że udostępnimy miejsce, w którym będą mogli się spotykać – dodaje wójt gminy Braniewo. – Najważniejszy jest dobry klimat współdziałania i poczucie, że ludzie, którzy chcą coś robić na rzecz swojej społeczności, mogą liczyć na nasze wsparcie. Członkowie naszej rady szukają sponsorów, pokazują, jak ważna jest aktywność. To działa na zasadzie efektu kuli śnieżnej. Początkowo małe przedsięwzięcia rozrastają się i stają się większe.
Jak podkreśla, gmina też oferuje swoją pomoc.
– Jeśli mamy tylko taką możliwość, wspieramy w miarę naszych możliwości. Kiedy na przykład organizowaliśmy Noc Kupały, zorganizowaliśmy transport dla osób starszych z naszej gminy – dodaje Jakub Bornus. – To integruje środowisko, a w czasie takich działań rodzą się kolejne pomysły.
To antidotum na problemy osób starszych, które na Warmii i Mazurach wszędzie są podobne – to wykluczenie komunikacyjne czy samotność.
– Nasza gmina jest bardzo rozległa, to stwarza najwięcej problemów. W mieście łatwiej ludzi zintegrować w jednym miejscu. U nas na terenie gminy mamy kilkanaście świetlic, ale wszystko zależy od aktywności samych mieszkańców. Cieszy, że coraz chętniej sami przejmują inicjatywę – dodaje. – To właśnie takie działania są motorem zmian w małych społecznościach.
Obecnie w Lipowinie prężnie działa Punkt Aktywności Seniora. Gmina planuje kolejne projekty, na które chce pozyskać środki m.in. z Unii Europejskiej. W dalszej perspektywie mają one umożliwić tworzenie działań systemowych, które wpłyną na jakość życia mieszkańców.
– Każdy samorząd jest inny, mamy różne zadania, bo każda z gmin ma swoją specyfikę – uważa Jakub Bornus. – Tym, co nas łączy, to rosnąca liczba seniorów. Warto korzystać z ich doświadczenia, bo to oni znają swoje społeczności najlepiej i potrafią wskazać potrzeby mieszkańców.
Na zdjęciu Lucyna Górnik, zastępca burmistrza Susza z przedstawicielami Gminnej Rady Seniorów
